چرا برای قبور امامان ضریح می سازیم
ساختن گنبد و ضریح گران قیمت از طلا و نقره به منظور گرایش به دنیا و یا دنیا پرستی و تشویق مردم به زر اندوزی نیست، بلکه مسلمانان با این کار می خواهند به امام خود احترام بگذارند و مقام و منزلت آن بزرگان را در انظار عمومی به رخ جهانیان بکشانند.
قرآن مجید تعظیم شعائر الهی را نشانة تقوای قلوب می داند و می فرماید: ” تعظیم شعائر الهی ، نشانة تقوای دلها است".( حج ، 32)
بدیهی است که منظور از شعائر، نشانه های وجود خدا نیست، زیرا همة عالم نشانة وجود او است، بلکه مقصود، نشانه های دین او است. از این رو مفسران آن را به نشانه های دین خدا تفسیر کرده اند.( مجمع البیان، ج 4، ص 83)
در این صورت انبیا و اولیای الهی از بزرگ ترین نشانه های دین الهی هستند و یکی از راه های بزگداشت آن ها، حفظ آثار و قبور آنان و صیانت از فرسودگی و نابودی است.خداوند در آیة دیگر قرآن مجید می فرماید: “این نور الهی در خانه هایی است که خدا اذن داده است که رفعت یابد".( نور، 36) مقصود از رفعت، رفعت ظاهری و معنوی را شامل می شود و مراد از رفعت ظاهری، تعمیر و آبادی خانة انبیا و اولیای الهی است.
قرآن مجید می فرماید: “و رفعنا لک ذکرک؛ آوازة تو را در جهان بلند کردیم".( انشراح ، 4) مسلمانان به پیروی از قرآن با تعمیر و تزئین مرقد ائمه اطهار در صدد بالا بردن نام و نشان و آوازة ایشان هستند و از این طریق عشق و علاقة خود را نشان می دهند. از این رو در طول تاریخ هیچ عالمی با این کار نه تنها مخالفتی نکرده، بلکه به طور مستقیم و غیر مستقیم از آن حمایت کرده اند.
چند روایت در مورد ساخت بارگاه و ضریح از پیامبر(ص) و امامان(ع)
در پاسخ به پرسش شما آیه ای از قرآن و تفسیر آن و روایتی نورانی را تقدیم می کنیم :
وَکَذلِکَ أَعْثَرْنا عَلَیْهِمْ لِیَعْلَمُوا أَنَّ وَعْدَ اللَّهِ حَقٌّ وَ أَنَّ السَّاعَةَ لا رَیْبَ فِیها إِذْ یَتَنازَعُونَ بَیْنَهُمْ أَمْرَهُمْ فَقالُوا ابْنُوا عَلَیْهِمْ بُنْیاناً رَبُّهُمْ أَعْلَمُ بِهِمْ قالَ الَّذِینَ غَلَبُوا عَلى أَمْرِهِمْ لَنَتَّخِذَنَّ عَلَیْهِمْ مَسْجِداً ( کهف- 21)
و این چنین مردم را متوجه حال آنها کردیم تا بدانند وعده (رستاخیز) خداوند حق است و در پایان جهان و قیام قیامت شکى نیست، در آن هنگام که میان خود در این باره نزاع مىکردند: گروهى مىگفتند بنائى بر آن بسازید (تا براى همیشه از نظر پنهان شوند و از آنها سخن نگوئید که) پروردگارشان از وضع آنها آگاهتر است (ولى آنها که از رازشان آگاهى یافتند و آن را دلیلى بر رستاخیز دیدند) گفتند ما مسجدى در کنار (مدفن) آنها مىسازیم (تا خاطره آنها فراموش نشود) .
ظاهر تعبیر قرآن این است که اصحاب کهف سرانجام بدرود حیات گفتند و به خاک سپرده شدند، و کلمه علیهم شاهد این مدعا است، سپس علاقهمندان به آنها تصمیم گرفتند معبدى در کنار آرامگاه آنان بسازند، قرآن این موضوع را در آیات فوق با لحن موافقى آورده است و این نشان مىدهد که ساختن معبد به احترام قبور بزرگان دین نه تنها حرام نیست- آن چنان که وهابی ها مىپندارند- بلکه کار خوب و شایستهاى است.
اصولا بناهاى یادبود که خاطره افراد برجسته و با شخصیت را زنده مىدارد همیشه در میان مردم جهان بوده و هست، و یک نوع قدردانى از گذشتگان، و تشویق براى آیندگان در آن کار نهفته است، اسلام نه تنها از این کار نهى نکرده بلکه آن را مجاز شمرده است.
وجود این گونه بناها یک سند تاریخى بر وجود این شخصیت ها و برنامه و تاریخشان است، به همین دلیل پیامبران و شخصیت هایى که قبر آنها متروک مانده تاریخ آنها نیز مورد تردید و استفهام قرار گرفته است.
این نیز واضح است که این گونه بناها کمترین منافاتى با مسئله توحید و اختصاص پرستش به اللَّه ندارد، زیرا احترام، مطلبى است، و عبادت و پرستش مطلبى دیگر.
( تفسیر نمونه، ج12، ص: 389 )
أَتَیْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ ع وَ قُلْتُ لَهُ یَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ مَا لِمَنْ زَارَ قَبْرَهُ یَعْنِی أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ ع وَ عَمَرَ تُرْبَتَهُ قَالَ یَا أَبَا عَامِرٍ حَدَّثَنِی أَبِی عَنْ أَبِیهِ عَنْ جَدِّهِ الْحُسَیْنِ بْنِ عَلِیٍّ ع عَنْ عَلِیٍّ ع أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ ص قَالَ لَهُ وَ اللَّهِ لَتُقْتَلَنَّ بِأَرْضِ الْعِرَاقِ وَ تُدْفَنُ بِهَا قُلْتُ یَا رَسُولَ اللَّهِ مَا لِمَنْ زَارَ قُبُورَنَا وَ عَمَرَهَا وَ تَعَاهَدَهَا فَقَالَ لِی یَا أَبَا الْحَسَنِ إِنَّ اللَّهَ تَعَالَى جَعَلَ قَبْرَکَ وَ قَبْرَ وُلْدِکَ بِقَاعاً مِنْ بِقَاعِ الْجَنَّةِ وَ عَرْصَةً مِنْ عَرَصَاتِهَا وَ إِنَّ اللَّهَ جَعَلَ قُلُوبَ نُجَبَاءَ مِنْ خَلْقِهِ وَ صَفْوَةٍ مِنْ عِبَادِهِ تَحِنُّ إِلَیْکُمْ وَ تَحْتَمِلُ الْمَذَلَّةَ وَ الْأَذَى فَیَعْمُرُونَ قُبُورَکُمْ وَ یُکْثِرُونَ زِیَارَتَهَا تَقَرُّباً مِنْهُمْ إِلَى اللَّهِ وَ مَوَدَّةً مِنْهم لِرَسُولِهِ أُولَئِکَ یَا عَلِیُّ الْمَخْصُوصُونَ بِشَفَاعَتِی الْوَارِدُونَ حَوْضِی وَ هُمْ زُوَّارِی غَداً فِی الْجَنَّةِ یَا عَلِیُّ مَنْ عَمَرَ قُبُورَکُمْ وَ تَعَاهَدَهَا فَکَأَنَّمَا أَعَانَ سُلَیْمَانَ بْنَ دَاوُدَ عَلَى بِنَاءِ بَیْتِ الْمَقْدِسِ وَ مَنْ زَارَ قُبُورَکُمْ عَدَلَ ذَلِکَ ثَوَابَ سَبْعِینَ حَجَّةً بَعْدَ حَجَّةِ الْإِسْلَامِ وَ خَرَجَ مِنْ ذُنُوبِهِ حَتَّى یَرْجِعَ مِنْ زِیَارَتِکُمْ کَیَوْمَ وَلَدَتْهُ أُمُّهُ فَأَبْشِرْ وَ بَشِّرْ أَوْلِیَاءَکَ وَ مُحِبِّیکَ مِنَ النَّعِیمِ وَ قُرَّةِ الْعَیْنِ بِمَا لَا عَیْنٌ رَأَتْ وَ لَا أُذُنٌ سَمِعَتْ وَ لَا خَطَرَ عَلَى قَلْبِ بَشَرٍ وَ لَکِنَّ حُثَالَةً مِنَ النَّاسِ یُعَیِّرُونَ زُوَّارَ قُبُورِکُمْ کَمَا تغیر [تُعَیَّرُ] الزَّانِیَةُ بِزِنَائِهَا أُولَئِکَ شِرَارُ أُمَّتِی لَا أَنَالَهُمُ اللَّهُ شَفَاعَتِی وَ لَا یَرِدُونَ حَوْضِی : راوی از حضرت صادق –ع- می پرسد ؟ ای فرزند رسول خدا ! کسی که قبر امیر المومنین –